Αρχές Ορθολογικής Ζωής με βάση την Λογικοθυμική & Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεωρία (RECBT)

Ορθολογική Ζωή είναι το να ζεις μια γεμάτη ζωή με έναν ουσιαστικό τρόπο, βασισμένο σε ορθολογικές αρχές. Ο στόχος είναι να είσαι σε θέση να δεσμευτείς σε ένα σύνολο αρχών που βασίζονται σε ορθολογικές πεποιθήσεις ή αντιλήψεις που θα σου επιτρέψουν να ζήσεις μια ευτυχισμένη και παραγωγική ζωή και να είσαι σε θέση να διαχειριστείς τον εαυτό σου και τη ζωή σου όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με στρεσογόνους παράγοντες ή αρνητικά γεγονότα.

Οι ακόλουθες Ορθολογικές Αρχές είναι αλληλένδετες ορθολογικές πεποιθήσεις ή αντιλήψεις που αποτελούν τη βάση για την εγκαθίδρυση και τη διατήρηση της Ορθολογικής Ζωής:

Ορθολογική Αρχή 1: Προσωπικό Ενδιαφέρον

Οι άνθρωποι είναι συνήθως πιο ευτυχισμένοι όταν είναι απορροφημένοι σε δραστηριότητες που τους φέρνουν μεγάλη ικανοποίηση, ενώ ταυτόχρονα διατηρούν ουσιαστικές σχέσεις με ανθρώπους και πράγματα έξω από τον εαυτό τους. Ο καθένας έχει δικαίωμα στην προσωπική ευτυχία και το δικαίωμα να αγωνίζεται για την επίτευξή της.

Το να δείχνεις ενδιαφέρον για τα προσωπικά σου συμφέροντα σημαίνει να επιδιώκεις περισσότερα από αυτά που θέλεις και λιγότερα από αυτά που δεν θέλεις, κάτι που σου δίνει επίσης την ευκαιρία να προσφέρεις κάτι ιδιαίτερο και μοναδικό στους άλλους.

Το να θέτεις το προσωπικό σου ενδιαφέρον σαν προτεραιότητα απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Αυτό συνεπάγεται να ακολουθείς τις πραγματικές σου επιθυμίες, να παίρνεις ρίσκα, να ανακαλύπτεις νέες επιθυμίες, να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου ενάντια στις απαιτήσεις των άλλων, να πειραματίζεσαι με θάρρος με νέα πράγματα που μπορεί τελικά να μην σου αρέσουν και να ισορροπείς μεταξύ μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων στόχων ευχαρίστησης. Συνολικά, η προσπάθεια για το προσωπικό ενδιαφέρον είναι μια δια βίου διαδικασία που δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς κόστος, και αξίζει τον κόπο, ιδιαίτερα όταν λάβεις υπόψη ότι αυτή είναι η μοναδική ζωή που θα ζήσεις.

Ορθολογική Αρχή 2: Κοινωνικό Ενδιαφέρον

Η προσωπική ευτυχία λαμβάνει χώρα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο. Αυτό σημαίνει ότι η ατομική ζωή είναι συνυφασμένη με την κοινωνική ζωή, στο βαθμό που για να φτάσεις στην κορυφή της προσωπικής σου ευτυχίας και ελευθερίας συνεπάγεται γνήσιο ενδιαφέρον και για την ευημερία των άλλων.

Αυτή η αρχή συνάδει με την οδηγία των Χριστιανικών γραφών, να αγαπάς τον πλησίον σου όπως αγαπάς τον εαυτό σου. Καθώς προσεγγίζεις και αλληλεπιδράς με άλλους, να συμπεριφέρεσαι στους άλλους όπως θα ήθελες να συμπεριφέρονται σε εσένα και να προσφέρεις στους άλλους χωρίς να περιμένεις κάτι σε αντάλλαγμα.

Έρευνες έχουν δείξει επανειλημμένα ότι η προσωπική ευτυχία απαιτεί ουσιαστικές και ικανοποιητικές σχέσεις, οι οποίες δεν είναι δυνατό να καλλιεργηθούν χωρίς κοινωνικό ενδιαφέρον και φροντίδα για τους άλλους ανθρώπους. Επιπλέον, όταν αντιμετωπίζουμε προκλήσεις της ζωής, η προσωπική μας ανθεκτικότητα ευνοείται σημαντικά από ένα ισχυρό δίκτυο υποστήριξης που βασίζεται στο κοινωνικό ενδιαφέρον.

Παρόλα αυτά, μην ξεχνάς να παραμένεις ο εαυτός σου ενώ κάνεις πράγματα για τους άλλους και την κοινότητά σου. Το προσωπικό και το κοινωνικό ενδιαφέρον δεν αποκλείουν το ένα το άλλο, αλλά αλληλοσυμπληρώνονται. Το ζήτημα είναι να εξισορροπήσεις τις επιθυμίες σου με αυτές του άλλου ατόμου. Μπορείς να δώσεις μόνο ότι έχεις, οπότε καθώς φροντίζεις τους άλλους, μην ξεχνάς να φροντίζεις και τον εαυτό σου.

Ορθολογική Αρχή 3: Αυτοκατεύθυνση και Αυτοκαθοδήγηση

Το να προσπαθείς για την προσωπική σου ευτυχία είναι μια δια βίου αποστολή που περιλαμβάνει την ανάληψη της ευθύνης για τον εαυτό σου χωρίς να περιμένεις από άλλους να το κάνουν για σένα. Η επιδίωξη της προσωπικής σου ευτυχίας θα σε φέρει αντιμέτωπη/ο με ισχυρούς βιολογικούς περιορισμούς της ανθρώπινης φύσης καθώς και τους περιορισμούς και τις συνθήκες που θέτει η κοινωνία.

Η ανθρώπινη ύπαρξη περιλαμβάνει πολλές προκλήσεις που μπορεί να είναι δύσκολο να αντέξεις και να αντιμετωπίσεις, αλλά δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν φρικτές και απαίσιες ως εμπειρίες ζωής. Για να πετύχεις την προσωπική σου ευτυχία, πρέπει να κάνεις συνειδητή προσπάθεια να ελαχιστοποιήσεις τις δυσκολίες στη ζωή σου, να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά τα προβλήματά σου χωρίς να τα μεγιστοποιείς, να δημιουργήσεις και να επιλέξεις πολλές ευχάριστες και ικανοποιητικές δραστηριότητες.

Όπως δήλωσε ο ιδρυτής της REBT, Albert Ellis, η ζωή είναι μπελάς. Έτσι, η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις που μπορούμε να αντέξουμε με προσπάθεια και αποφασιστικότητα. Αξίζει τον κόπο να αποδεχτείς πλήρως τις προκλήσεις και τις δυσκολίες της ζωής, ενώ προσπαθείς να τις μειώσεις. Εν τέλει, θέλουμε να είμαστε σε θέση να ζήσουμε μια ζωή με σκοπό και να απολαύσουμε το ταξίδι κατά την διάρκεια αυτής της διαδικασίας.

Σχεδιάζοντας και χαρτογραφώντας μια αυτοκατευθυνόμενη διαδρομή και δουλεύοντας προς αυτήν με συνέπεια, σθένος και αποφασιστικότητα, μπορούμε να ζήσουμε στιγμές αυτοπραγμάτωσης.

Ορθολογική Αρχή 4: Αποδοχή του εαυτού

Η θεωρία προσωπικότητας της RECBT δεν βλέπει τον άνθρωπο σαν να έχει ή να μην έχει αξία. Στην RECBT το ζήτημα της αξίας του εαυτού δεν θεωρείται δόκιμο, καθώς το θέμα της εγγενούς αξίας εμπεριέχει το ρίσκο όταν αναγνωρίζεις ένα άτομο ως άξιο, να υπονοείται ότι άλλα άτομα μπορεί να είναι ανάξια, χωρίς καθορισμένα κριτήρια.

Κάποιες άλλες θεωρίες μπορεί να υποστηρίξουν ότι «Είσαι καλός άνθρωπος επειδή είσαι ζωντανός». Αντίθετα, η RECBT θα απαντούσε: «Δεν είσαι καλός ή κακός άνθρωπος, είσαι απλώς ένα άτομο που έχει καλά και κακά χαρακτηριστικά». Είναι μόνο συγκεκριμένες πτυχές του εαυτού σου που μπορούν πραγματικά να οριστούν και να αξιολογηθούν, και όχι ο εαυτός ως σύνολο.

Είναι συχνά δύσκολο για τους ανθρώπους να αντιληφθούν πραγματικά και να αξιολογήσουν μόνο τις πράξεις και τα χαρακτηριστικά τους και όχι ολόκληρο τον εαυτό τους ή την ουσία τους. Η ισχυρή, παράλογη τάση να αξιολογεί κανείς τον εαυτό του σφαιρικά είναι ένα ατυχές μέρος της ανθρώπινης και κοινωνικής μας κατάστασης.

Για να οραματιστείς την ιδέα της αποδοχής του εαυτού, εξέτασε τα παρακάτω παραδείγματα:

Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα καλάθι φρούτων, με μπανάνες και μήλα. Μερικές από αυτές τις μπανάνες και τα μήλα είναι καλές και μερικές είναι κακές. Ποια είναι η βαθμολογία του καλαθιού; Είναι καλό καλάθι ή κακό καλάθι; Ή μήπως είναι ένα καλάθι με καλά και κακά φρούτα;

Ας υποθέσουμε ότι έκανες μια θετική πράξη ή κέρδισες έναν διαγωνισμό. Αυτό σε κάνει καλό άνθρωπο ή άτομο που έκανε κάτι θετικό ή κέρδισε έναν διαγωνισμό;

Η άνευ όρων αποδοχή εαυτού σημαίνει ότι αποδέχεσαι πάντα τον εαυτό σου ενώ ταυτόχρονα είσαι αποφασισμένος να αλλάξεις ό,τι μπορείς. Αυτή η αρχή συνάδει με τη χριστιανική ιδέα της αξιολόγησης της αμαρτίας, και όχι του αμαρτωλού.

Η αποδοχή του εαυτού σου δεν σημαίνει παραίτηση, ούτε ότι σου αρέσουν αρνητικά σου χαρακτηριστικά τα οποία σε εμποδίζουν να ζήσεις μια πιο γεμάτη, ουσιαστική ζωή. Μπορείς να επιλέξεις να πειθαρχήσεις τον εαυτό σου με ρεαλιστικές προσδοκίες να αλλάξει ό,τι δεν σου αρέσει, ενώ πάντα αποδέχεσαι τον εαυτό σου ως έναν άνθρωπο με εγγενή τάση να κάνει λάθη και να έχει ελαττώματα. Φρόντισε να αναγνωρίσεις και να προωθήσεις τα δυνατά σου σημεία, ενώ χτίζεις την ανεκτικότητά σου για ό,τι δεν σου αρέσει και προσπαθείς να αλλάξεις αυτές τις συγκεκριμένες πτυχές που δεν σου αρέσουν.

Η αξιολόγηση του εαυτού προκαλεί συναισθηματική αναστάτωση καθώς όταν συμπεριφέρεσαι θετικά, αξιολογείς ολόκληρο τον εαυτό σου θετικά (ανυψώνεις τον εαυτό σου) και νιώθεις χαρούμενος, ενώ όταν συμπεριφέρεσαι αρνητικά, αξιολογείς ολόκληρο τον εαυτό σου αρνητικά (μειώνεις τον εαυτό σου) και νιώθεις κατάθλιψη. Όταν συμμετέχεις σε ένα μοτίβο αυτο-αξιολόγησης, βάζεις τον εαυτό σου σε ένα συναισθηματικό τρενάκι με σκαμπανεβάσματα, με αποτέλεσμα να εκτίθεσαι σε κίνδυνο ψυχοπαθολογίας.

Κάθε άνθρωπος έχει την επιλογή να αξιολογήσει τον εαυτό του ή να αξιολογήσει τη συμπεριφορά του. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι είναι μοναδικοί, πολύπλοκοι, πολύπλευροι και πάντα σε μια διαδικασία εξέλιξης και αλλαγής, δεν είναι δυνατό να αξιολογήσουμε ολόκληρο τον άνθρωπο, παρά μόνο τα μέρη του ανθρώπου που σχετίζονται με κάποια συμπεριφορά ανά πάσα στιγμή.

Ορθολογική Αρχή 5: Αποδοχή των άλλων

Όταν ενστερνίζεσαι την αποδοχή του εαυτού, μπορείς να αντιληφθείς πλήρως την ιδέα της άνευ όρων αποδοχής και να μπορείς να την εφαρμόσεις συχνά και σε άλλους.

Έτσι, όταν αποδέχεσαι τους άλλους, τους αποδέχεσαι ως μοναδικούς ανθρώπους, με τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους, με τα θετικά και τα αρνητικά τους και με τις διαφορετικές ιδέες ή συνήθειές τους. Η αποδοχή δεν είναι το ίδιο με το να σου αρέσει κάτι.

Η άνευ όρων αποδοχή των άλλων σημαίνει ότι αποδέχεσαι πάντα την προσωπικότητα τους και δεν καταδικάζεις ποτέ τον συνολικό εαυτό τους. Ανέχεσαι την ανθρώπινη φύση τους ενώ διαφωνείς με κάποιες από τις πράξεις ή τις ιδέες τους. Η αποδοχή του άλλου είναι η αναγνώριση ότι οι άνθρωποι έχουν ελαττώματα και την τάση να κάνουν λάθη. Διεκδικείς και ζητάς περισσότερα από αυτά που θέλεις και λιγότερα από αυτά που δεν θέλεις. Ταυτόχρονα, αυξάνεις την ανεκτικότητα σου για ό,τι δεν σου αρέσει ή δεν θέλεις, όταν αξίζει τον κόπο να το κάνεις και όταν δεν βλάπτει τον εαυτό σου ή τους άλλους.

Αυτή η αρχή συνάδει με τον χρυσό κανόνα να συμπεριφέρεσαι στους άλλους όπως θα ήθελες να σου  συμπεριφέρονται. Έτσι, όταν αναπτύσσουμε μια γνήσια έγνοια για το άλλο άτομο, μπορούμε να αναδείξουμε το καλύτερο στους άλλους, να αντέξουμε ό,τι δεν μας αρέσει και να είμαστε αποφασισμένοι να επηρεάσουμε τους άλλους να αλλάξουν αυτό που δεν μας αρέσει, με διεκδικητικό τρόπο αλλά και με σεβασμό.

Ορθολογική Αρχή 6: Βραχυπρόθεσμος και Μακροπρόθεσμος Ηδονισμός (Απόλαυση)

Τα άτομα που είναι καλά προσαρμοσμένα στοχεύουν σε μια ισορροπία μεταξύ βραχυπρόθεσμων απολαύσεων και μακροπρόθεσμων στόχων εκπλήρωσης. Αυτή η αρχή στοχεύει να ενισχύσει την ιδέα ότι η ισορροπία μεταξύ της επιδίωξης άμεσων, βραχυπρόθεσμων απολαύσεων και της επιδίωξης μακροπρόθεσμων στόχων θα επιφέρει ορθολογική ζωή και μακροχρόνια ικανοποίηση.

Το να θέτεις και να κυνηγάς μακροπρόθεσμους στόχους θα αυξήσει το κίνητρό σου, καθώς ενσωματώνεις τις βραχυπρόθεσμες απολαύσεις. Αν και δεν υπάρχουν εγγυήσεις, η ζωή είναι καλύτερη επενδύοντας σε μακροπρόθεσμες αναζητήσεις, θυσιάζοντας παράλληλα κάποιες πιο άμεσες απολαύσεις στην πορεία.

Πολλές φορές, ειδικά με την αναβλητικότητα, τονίζουμε το ρητό: χωρίς προσπάθεια δεν υπάρχει κέρδος. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιο σοφό να κάνεις σήμερα αυτό που είναι η προτεραιότητά σου και προς συμφέρον σου, αντί να το αναβάλλεις για αύριο. Αν και μερικές φορές είναι δύσκολο να πιέσεις τον εαυτό σου σήμερα, μπορεί να είναι πιο δύσκολο αύριο. Επιπλέον, όσο περισσότερο εξασκείς την αύξηση της ανεκτικότητάς σου στην ματαίωση σε περιπτώσεις δυσφορίας ή δύσκολων καταστάσεων, τόσο ισχυρότερος θα γίνεται ο νοητικός μυς της ανεκτικότητας στη ματαίωση για να σου επιτρέψει να αυξήσεις την επιμονή σου προς τους μακροπρόθεσμους στόχους σου. Για να διατηρήσεις την ορμή, ο προγραμματισμός κάποιας «ανταμείβουσας ευχαρίστησης» στην πορεία μπορεί να είναι μια καλή ιδέα. Και πάλι, όλα έχουν να κάνουν με την ισορροπία.

Ορθολογική Αρχή 7: Δέσμευση σε Ουσιαστικούς Στόχους

Η ενασχόληση με ανθρώπους και πράγματα έξω από τον εαυτό, με δραστηριότητες που βρίσκεις ενδιαφέρουσες, προκλητικές και δημιουργικές είναι μια αποδεδειγμένη πηγή ευτυχίας. Προωθεί θετικά συναισθήματα, είναι εγγενώς επιβραβευτική και μπορεί να προσφέρει ευχαρίστηση και νόημα στη ζωή σου. Τα άτομα που δεν ωθούνται από δημιουργικές αναζητήσεις συνήθως οδηγούνται από αδράνεια, που συχνά αποτελεί πηγή πλήξης και δυστυχίας μακροπρόθεσμα.

Ο καθένας από εμάς μπορεί να δοκιμάσει και να ανακαλύψει τομείς ενδιαφερόντων και δραστηριότητες που μπορεί να είναι προκλητικές και ικανοποιητικές. Συνήθως δεν είναι εύκολο στην αρχή και ίσως χρειαστεί να πιέσεις τον εαυτό σου μερικές φορές. Αλλά αν επιμείνεις, αποδίδει.

Τις περισσότερες φορές, αυτό πρέπει να το ανακαλύψεις μόνος σου. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψεις αυθόρμητα έναν τομέα ενδιαφέροντος που σε απορροφά. Απλώς αφοσιώσου σε δραστηριότητες που επιλέγεις ο ίδιος και σε ενδιαφέρουν. Ίσως χρειαστεί να ψάξεις γύρω σου για κάτι που έχει ουσία και σημασία, να πιέσεις τον εαυτό σου να πειραματιστεί σε ένα επιλεγμένο πεδίο και να επιμείνεις σε αυτό για λίγο πριν απορροφηθείς πραγματικά από αυτό.

Ορθολογική Αρχή 8: Υπεύθυνη Ανάληψη Ρίσκου

Η συμπεριφορά υπεύθυνης ανάληψης ρίσκου είναι ένας άλλος δείκτης συναισθηματικής υγείας και μιας πλήρους και ικανοποιητικής ζωής. Ο πειραματισμός μπορεί να είναι άβολος αλλά και πολύ επιβραβευτικός.

Το να αντιμετωπίζεις τα πράγματα ευθέως και να μην φοβάσαι την αποτυχία είναι μέσα για την πραγματοποίηση μιας προσωπικά ουσιαστικής και επιτυχημένης ζωής. Αυτή η στάση σού επιτρέπει να αγκαλιάσεις με δυναμικό και μη καταστροφικό τρόπο την αβεβαιότητα και την ασάφεια που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη κατάσταση.

Υπό αυτή την έννοια, το να παίρνεις το ρίσκο να πειραματιστείς και να ανακαλύψεις μόνος σου τα πράγματα και τις δραστηριότητες που θεωρείς προσωπικά σημαντικά και ανταποδοτικά, καθώς και εκείνα που δεν σου ταιριάζουν, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για να ζήσεις μια πλήρη και ευτυχισμένη ζωή .

Τα άτομα που αντιλαμβάνονται αυτή την αρχή τείνουν να είναι περιπετειώδη, να παίρνουν υπολογισμένα ρίσκα με νέες ιδέες, δραστηριότητες, καταστάσεις και ανθρώπους χωρίς να απαιτούν έλεγχο και εγγύηση για τα αποτελέσματα. Η συμπεριφορά ανάληψης ρίσκου και πειραματισμού επιτρέπει σε ένα άτομο να ζήσει μια πιο συναρπαστική και ενθουσιώδη ζωή, με νόημα, σκοπό και ελευθερία.

Ορθολογική Αρχή 9: Υψηλή Ανεκτικότητα στην Ματαίωση και Αποφασιστικότητα

Δεν αρκεί μόνο η θέληση. Η αποφασιστικότητα είναι θέληση συν δράση. Η προσπάθεια για ανθρώπινη ευτυχία και μια υποκειμενικά ουσιαστική ύπαρξη είναι σπάνια, έως ποτέ, παθητική και αβίαστη.

Αντίθετα, η προσπάθεια για την επίτευξη τέτοιων σημαντικών καθηκόντων ζωής είναι μια διαδικασία που απαιτεί έντονη ψυχική δύναμη και αντοχή, καθώς και μια φιλοσοφία ζωής που στηρίζεται σε υψηλή ανεκτικότητα στην ματαίωση ενόψει αναπόφευκτων δυσκολιών και αγώνων που είναι πιθανό να αντιμετωπιστούν στην πορεία. Η κατάκτηση της ανοχής στην απογοήτευση είναι μια δεξιότητα που μπορεί να επιτευχθεί μέσω της εξάσκησης: όσο περισσότερο κάνεις κάτι δύσκολο, τόσο πιο εύκολο γίνεται.

Είναι σημαντικό να προσπαθείς δυναμικά για τους στόχους σου και να συνεχίσεις να αγωνίζεσαι για αυτούς, καθώς αυτή η αποφασιστικότητα λειτουργεί ευεργετικά για περισσότερη κινητοποίηση, επιμονή και τελικά επιτυχία. Είναι όπως όταν σπρώχνεις μια μπάλα με δύναμη για να κυλήσει προς την επιθυμητή κατεύθυνση, στην πορεία αποκτά ορμή και ταχύτητα.

Θέσε τους στόχους σου, κυνήγησε τους με θέληση και αποφασιστικότητα. Αυτό θα σου επιτρέψει να ζήσεις μια ζωή που αξίζει, καθώς τελικά θα πάρεις περισσότερα από αυτά που θέλεις και λιγότερα από αυτά που δεν θέλεις.

Ορθολογική Αρχή 10: Εύρεση Πρακτικών Λύσεων στα Προβλήματα  

Τα προβλήματα είναι αναπόφευκτο μέρος της ζωής. Όταν έρθεις αντιμέτωπη/ος με ένα πρόβλημα ή είσαι δυσαρεστημένη/ος με μια συγκεκριμένη συμπεριφορά ή την πορεία μιας κατάστασης, φρόντισε να ελέγξεις τις πεποιθήσεις ή την νοητική σου στάση σχετικά με το πρόβλημα. Εάν έχεις άκαμπτες πεποιθήσεις και νοητικές στάσεις για αυτό, τότε έχεις δύο προβλήματα – ένα πρακτικό και ένα συναισθηματικό.

Εάν συμβαίνει αυτό, πρώτα δούλεψε πάνω στο συναισθηματικό πρόβλημα, καθώς τείνει να κυριαρχεί την κατάσταση και να επηρεάζει αρνητικά την διαύγειά σου. Χρησιμοποιώντας το μοντέλο ABC της RECBT, μπορείς να αναγνωρίσεις τα άκαμπτα και απόλυτα μοτίβα σκέψης σου που οδηγούν σε αρνητικά μη υγιή συναισθήματα (π.χ. ντροπή, άγχος, κατάθλιψη, θυμός) και παρεμποδίζουν την εφαρμογή αποτελεσματικών παρεμβάσεων επίλυσης προβλημάτων.

Υπάρχουν πολλές λύσεις σε ένα πρόβλημα και μέσω του καταιγισμού ιδεών με στρατηγικές και τεχνικές επίλυσης προβλημάτων, μπορείς να λύσεις πολλά προβλήματα. Ορισμένα προβλήματα απαιτούν περισσότερο χρόνο και προσπάθεια. Όπως η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα, ορισμένα προβλήματα προϋπάρχουν και κάποια είναι πιο περίπλοκα από άλλα. Ωστόσο, μπορείς να αναγνωρίσεις ότι υπάρχουν πολλές λύσεις στα προβλήματα και να τις εξερευνήσεις. Με μια ανάλυση κόστους-οφέλους σχετικά με τις καλύτερες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις, επίλεξε τη λύση που είναι ποσοτικά και ποιοτικά η καλύτερη για σένα.

Παρά τα προβλήματά σου, μπορείς να συνεχίσεις να ζεις τη ζωή σου και να νιώθεις ευχαρίστηση, αν και ίσως όχι όσο μεγάλη ευχαρίστηση θα ένιωθες αν δεν είχες το συγκεκριμένο πρόβλημα. Αυτή η αρχή θυμίζει την ‘Προσευχή Γαλήνης’ και το ‘Εγώ’ του Reinhold Niebuhr: Δώσε μου το κουράγιο να αλλάξω τα πράγματα που μπορώ, τη γαλήνη να αποδεχτώ αυτά που δεν μπορώ και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά.

Ορθολογική Αρχή 11: Επιστημονική Σκέψη και Αποφυγή Ουτοπίας

Τα άτομα αφοσιωμένα στην αυτοπραγμάτωση τείνουν να έχουν πιο αντικειμενική, ορθολογική και επιστημονική σκέψη, καθώς και περισσότερες εμπειρίες συναισθηματικής ευημερίας και ικανοποίησης στην ζωή τους. Αυτά τα άτομα είναι ανοιχτά σε νέες εμπειρίες και νέες εξερευνήσεις. Τείνουν να αμφισβητούν τις πεποιθήσεις τους μπροστά σε νέες πληροφορίες και έτσι εντοπίζουν περισσότερες ευκαιρίες και προσαρμόζονται εύκολα σε νέες καταστάσεις.

Το να μπορείς να τροποποιήσεις ή να αλλάξεις τις δικές σου υποθέσεις και πεποιθήσεις με βάση έγκυρα και λογικά δεδομένα είναι ένα διαφορετικό είδος ανοιχτότητας που προάγει την προσωπική ανάπτυξη και αυτοπραγμάτωση. Η ζωή γίνεται λιγότερο απειλητική με την ευέλικτη σκέψη και οι προκλήσεις θεωρούνται μαθήματα.

Από την άλλη πλευρά, τα άτομα με άκαμπτες, απόλυτες πεποιθήσεις, βιώνουν περισσότερα μη υγιή αρνητικά συναισθήματα, αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και συχνές αναποδιές. Αυτά τα άτομα υιοθετούν μια λιγότερο «επιστημονική προσέγγιση», δηλαδή συνήθως πιστεύουν ότι ξέρουν «όλη την αλήθεια» και ότι τα πράγματα πρέπει να πάνε όπως περιμένουν. Με αυτή τη στάση, συχνά κατακλύζονται από τα δικά τους αρνητικά συναισθήματα όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδίασαν και κάνουν τις δύσκολες καταστάσεις χειρότερες για τον εαυτό τους.

Η απόκτηση και η καλλιέργεια μιας λογικής, ευέλικτης και επιστημονικής νοοτροπίας δεν είναι μόνο χρήσιμη για την επίτευξη των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων σου, αλλά θα επηρεάσει επίσης σε μεγάλο βαθμό τον συνολικό τρόπο ζωής σου. Η επιστημονική σκέψη σού επιτρέπει να επιλύεις αποτελεσματικά τα προβλήματα, να εξελίσσεσαι μέσα από εμπειρίες ζωής, να ζεις πιο θετικά και να απολαμβάνεις μια ευτυχισμένη και γεμάτη ζωή.

Πηγές:

Bernard, M. E. (2010). Rationality and the pursuit of happiness: The legacy of Albert Ellis. John Wiley & Sons.

Ellis, A. (1994). Reason and emotion in psychotherapy. New York: Carol Publishing Group.